جراحی تیروئید یکی از روشهای درمانی برای مشکلاتی مانند گرههای تیروئیدی، پرکاری، یا سرطان تیروئید است که در مواردی خاص، بهعنوان آخرین راهحل توصیه میشود. اما آیا هر توده یا اختلالی در تیروئید نیاز به جراحی دارد؟ بسیاری از افراد پیش از تصمیمگیری برای عمل، با سوالات و نگرانیهایی روبهرو هستند. اگر شما هم درگیر مشکلات تیروئید هستید و به دنبال اطلاعات کامل درباره جراحی آن میگردید، این مقاله میتواند راهنمای جامعی برایتان باشد.
غده تیروئید در بدن
به طور کلی غده تیروئید در بدن همه افراد وجود دارد و سوخت و ساز بدن را کنترل میکند. در واقع میتوان گفت عملکرد غده تیروئید، نیز زیر نظر غده هیپوفیز صورت میگیرد. غده هیپوفیز در مغز قرار داشته و همچنین با ایجاد هورمون محرک تیروئید، سبب افزایش ترشح هورمونهای (t3 و t4) در بدن خواهد شد. اگر در فرآیند فعالیتی غده تیروئید، مشکلی به وجود آید، منجر به بروز انواع بیماری خواهد شد.
تیروئید در افرادی که از نظرس جسمی سالم هستند به میزان کافی هورمون تولید می کند. این هورمون باعث می شود تا تمامی سوخت و ساز بدن تنظیم شود و میزان کالری مصرفی همه اعضای بدن را کنترل می کند.
آزمایشات تشخیصی درمان تیروئید
برای تشخیص و ارزیابی عملکرد غده تیروئید، آزمایشهای مختلفی وجود دارد که به پزشک کمک میکند نوع اختلال (پرکاری یا کمکاری) و شدت آن را مشخص کند. این آزمایشها پایه اصلی در تصمیمگیری برای درمان هستند. از جمله این روشهای تشخیصی به شرح زیر است:
آزمایش TSH
این آزمایش اولین و مهمترین تست برای بررسی عملکرد تیروئید است. TSH از غده هیپوفیز ترشح میشود و میزان ترشح هورمونهای تیروئیدی را تنظیم میکند. افزایش TSH نشانه کمکاری و کاهش آن نشانه پرکاری تیروئید است.
آزمایش T3 و T4
این دو هورمون مستقیماً توسط تیروئید ترشح میشوند. در پرکاری، سطح آنها بالاست و در کمکاری، پایین میآید. بررسی T3 و T4 آزاد (Free T3/T4) معمولاً دقیقتر از نوع کلی آنهاست.
آزمایش آنتیبادیهای تیروئید
این تستها برای تشخیص بیماریهای خودایمنی تیروئید مانند هاشیموتو یا گریوز کاربرد دارند وجود این آنتیبادیها نشانه حمله سیستم ایمنی به بافت تیروئید است.
جراحی تیروئید برای چه کسانی مناسب است؟
جراحی تیروئید برای همه بیماران مبتلا به اختلالات تیروئیدی ضروری نیست و زمانی انجام میشود که درمانهای دارویی یا سایر روشها کافی نباشند یا خطر جدی وجود داشته باشد. این عمل برای افراد زیر مناسب است:
- افرادی با گره یا توده مشکوک به سرطان
- افراد مبتلا به پرکاری تیروئید مقاوم به درمان دارویی
- بیماران مبتلا به تیروئیدیت که به درمانهای دیگر پاسخ ندادهاند.
- افرادی با گواتر بسیار بزرگ یا گواتر سینهای (رتروسترنال)
برای دریافت نوبت از دکتر مسعود ناصری صدر با شماره 05138525830 تماس بگیرید.
سونوگرافی تیروئید
برای بررسی اندازه، شکل و وجود گره یا کیست در غده تیروئید از سونوگرافی استفاده میشود. این روش بدون درد و غیرتهاجمی است.
اسکن رادیوایزوتوپ تیروئید
در این روش با استفاده از ید رادیواکتیو، میزان جذب ید توسط تیروئید بررسی میشود. این اسکن بهویژه در تشخیص نوع پرکاری و بررسی گرههای فعال کاربرد دارد.
نمونهبرداری با سوزن نازک
اگر سونوگرافی وجود گره مشکوک را نشان دهد، پزشک برای بررسی سرطانی بودن یا خوشخیم بودن آن، نمونهبرداری را انجام میدهد.
انواع بیماریهای تیروئیدی
بیماریهای تیروئیدی طیف وسیعی از اختلالات را شامل میشوند که میتوانند بر تولید هورمون، ساختار غده تیروئید یا عملکرد سیستم ایمنی بدن تأثیر بگذارند. در ادامه، به مهمترین انواع بیماریهای تیروئیدی اشاره میشود:
پرکاری تیروئید(هایپرتیروئیدیسم)
در بعضی افراد غده تیروئید بیش از حد معمول فعالیت داشته و باعث افزایش متابولیسم بدن خواهد شد. سوابق خانوادگی و ژنتیکی در شیوع این بیماری دخالت دارد و بهتر است در صورت بروز این عارضه، سایر افراد خانواده نیز آزمایشات لازم جهت چکاپ را انجام دهند. پرکاری در افراد باعث افزایش کارکرد دستگاه گوارش و حرکات روده میشود و شکم فرد مبتلا، بیش از یک بار در شبانه روز کار میکند.
نشانههای پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید زمانی رخ میدهد که غده تیروئید بیش از حد نیاز بدن هورمون تولید کند. این وضعیت باعث تسریع عملکردهای بدن و ایجاد علائم متعددی میشود که نادیده گرفته میشوند. از مهمترین این علائم به شرح زیر است:
- افزایش دمای بدن و احساس همیشگی گرما
- میزان تعریق بالای بدن
- لرزش ناگهانی دست
- ضعف عضلات پا
- ضربان قلب صعودی
- کاهش وزن با وجود تغذیه مناسب
- تورم در ناحیه سیب گلو
- ریزش و تضعیف موی سر
- افزایش فعالیت گوارش
کم کاری تیروئید(هیپوتیروئیدیسم)
در بدن بعضی افراد، غده تیروئید کمتر از اندازه معمول، فعالیت داشته و در نتیجهی آن، سوخت و ساز بدن نیز از حالت عادی به سطح پایینتری کاهش پیدا میکند. اشخاص مبتلا به کم کاری تیروئید، معمولا بدنی با دمای پایین داشته و اغلب دچار ضعف بدنی هستند. برای درمان این دو نوع تیروئید راه های متفاوتی وجود دارد. که از متداول ترین آن ها تجویز قرص انجام جراحی تیروئید می باشد.
نشانههای کم کاری تیروئید
کمکاری تیروئید زمانی رخ میدهد که غده تیروئید نتواند به اندازه کافی هورمون تولید کند. این وضعیت باعث کند شدن بسیاری از عملکردهای بدن میشود و ممکن است علائم آن بهآرامی ظاهر شوند.
- احساس سرما در بدن
- افزاش وزن و چاقی
- تغییرات روحی
- یبوست
- سوزن سوزن شدن نوک انگشتان دست
کنسر تیروئیدی
تغییرات و جهش در DNA، میتواند موجب سرطان غده تیروئید و اختلال در فعالیت و سیستم بدن شود. برای درمان بافت سرطانی یا حذف آن، از جراحی تیروئید بهره میبرند.
هاشیموتو(Hashimoto)
یک بیماری خود ایمنی بوده که طی آن سیستم ایمنی به غده تیروئید حمله و با علائم تورم غده در گلو و گردن نیز نمایان خواهد شد.
گره تیروئیدی
گره تیروئیدی یا همان کیست از سلولهای تیروئیدی تشکیل و در نواحی روی سطح یا داخل تیروئید، ایجاد میشود. درصد ابتلا به گره، بین بانوان بیشتر از آقایان است. معمولا اشخاص مبتلا، متوجه کیست در تیروئید خود نشده و در هنگام چکاپ مسئلهای دیگر، به وجود گره پی میبرند زیرا علائمی مانند درد ندارد.
گریوز(Graves)
بیماری گریوز در انواع مشکلات تیروئیدی شیوع بالایی داشته و افراد زیادی به علت تیروئید پرکار، تحت تاثیر این بیماری قرار گرفتهاند. در حقیقت گریوز، نوعی بیماری خود ایمنی بشمار رفته که به بافتهای بدن حمله میکند و سیستم بدن را به چالش میکشد. این عارضه، غده تیروئید را برای ترشح بیشتر تحریک میکند.
گواتر
گواتر که در اصطلاح با نام غمباد یا بغض گلو هم رواج دارد، درواقع رشد بیرویه غده تیروئید میباشد که بسته به شدت التهابات و رشد، درجات مختلفی دارد. گواتر معمولا در اثر کمبود ید اتفاق افتاده و پیشروی میکند.
جراحی تیروئید چگونه انجام میشود؟
در زمان مراجعه به بهترین جراح بینی در مشهد که تخصص گوش و حلق و بینی دارد، هنگامی که هیچ درمان دارویی فایده نداشته باشد، از روش درمانی جراحی تیروئید استفاده میکند. این روش درمانی برای نوع پرکاری تیروئید و یا التهابات و افزایش سایز گواتر استفاده میشود.
برای انجام جراحی تیروئید نیاز است تا آزمایش های مربوطه انجام شود. همچنین باید فرد برای انجام این جراحی تحت بیهوشی کامل قرار گیرد. با توجه به تشخیص جراح بخشی و یا همه غده تیروئید را بر میدارد. توجه داشته باشید که برای برداشتن کامل تیروئید در حین جراحی نمونه برداری می شود سپس جراح با توجه به جواب آزمایش نمونه برداری اقدام به برداشتن غده تیروئید می نماید.
مراقبتهای بعد از جراحی تیروئید
بعد از جراحی تیروئید، بدن نیاز به زمان برای ترمیم دارد و رعایت توصیههای پزشکی نقش مهمی در پیشگیری از عوارض احتمالی و بازگشت سریعتر به زندگی عادی دارد. در ادامه به مهمترین مراقبتهای پس از عمل اشاره میشود:
- محل جراحی را تمیز و خشک نگه دارید و از تماس مستقیم آب با زخم تا زمان توصیه پزشک خودداری کنید.
- پانسمان را طبق دستور پزشک تعویض کنید و در صورت مشاهده ترشح غیرطبیعی یا قرمزی، فوراً پزشک را مطلع کنید.
- داروهای تجویز شده را دقیق و بهموقع مصرف کنید.
- در صورت احساس درد از مسکنهای تجویز شده استفاده کنید و از مصرف خودسرانه داروهای دیگر پرهیز نمایید.
- در چند روز اول رژیم غذایی نرم و سبک داشته باشید و از نوشیدن آب کافی و مصرف غذاهای غنی از کلسیم را فراموش نکنید.
- از صحبت زیاد و فشار به حنجره خودداری کنید. در صورت تغییر صدا، استراحت صوتی و پیگیری پزشکی توصیه میشود.
- از انجام فعالیتهای سنگین تا چند هفته پرهیز کنید.
- رانندگی، ورزش سنگین یا برگشت به کار را فقط با اجازه پزشک انجام دهید.
- آزمایشهای خون منظم انجام دهید در واقع سطح هورمونهای تیروئیدی باید بهطور مداوم کنترل شود.
در نهایت…
در مجموع، جراحی تیروئید راهحلی مؤثر برای درمان برخی اختلالات تیروئیدی مانند گرههای مشکوک، پرکاری مقاوم یا گواتر بزرگ است. با تشخیص بهموقع، انتخاب روش مناسب و رعایت مراقبتهای پس از عمل، بیشتر بیماران میتوانند بدون مشکل خاصی به زندگی عادی بازگردند. مشورت با پزشک متخصص و پیگیری منظم نقش کلیدی در موفقیت این جراحی دارد.
0 Comments